W 1972 r. powołano do życia Wojewódzki Ośrodek Kardiologii w Zabrzu. W tym samym roku, z inicjatywy prof. dra hab. n. med. Adama Wolańskiego, powstała II Klinika Kardiologii (obecnie II Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii). Po Jego śmierci kierował nią przez rok, jako p.o. kierownika, dr med. Władysław Lis, a następnie od 1976 do 1980 r. prof. dr hab. n. med. Stanisław Pasyk. W latach 1980-2008. kierownikiem był prof. dr hab. n. med. Jan Wodniecki. Od 1 stycznia 2009 do końca października 2022 funkcję tę sprawowała prof. dr hab. n. med. Ewa Nowalany-Kozielska. Aktualnie, od listopada 2022, kierownikiem Kliniki jest prof. dr hab. med. Tomasz Kukulski. Klinika od początku mieści się w budynku przy ul. M. Curie-Skłodowskiej 10, obecnie Szpitala Specjalistycznego w Zabrzu Sp. z o. o., w którym znajdują się również 3 inne oddziały kliniczne.
W Oddziale do dyspozycji pacjentów pozostają 42 łóżka, w tym 8 łóżek intensywnej opieki kardiologicznej. W tutejszym szpitalu funkcjonuje również przykliniczna Poradnia Kardiologiczna. Kolejno powstawały pracownie: pierwsze na Śląsku Pracownia Hemodynamiki (od 1976 r.), Echokardiograficzna (od 1975r.), Badań Czynnościowych, Badań Holterowskich i EKG. Przez kilka lat działały również: Pracownia Izotopowa, Pracownia Mikroskopii Elektronowej
i Pracownia Biochemii.
Celem działania kliniki od początku jej istnienia jest prowadzenie nowoczesnej diagnostyki i terapii kardiologicznej, dydaktyki i pracy naukowo-badawczej. Pracujący tu lekarze kształcili się w ramach przyznanych stypendiów naukowych w USA, Niemczech, Belgii, Holandii, Danii, Austrii i Szwajcarii. Są oni również członkami międzynarodowych towarzystw naukowych, aktywnie uczestniczą w krajowych i międzynarodowych kongresach medycznych. Dotychczas ponad 40 osób uzyskało stopień doktora n. med., ośmioro - doktora habilitowanego (prof. Michał Tendera, prof. Lech Poloński, prof. Ewa Nowalany-Kozielska, prof. Wojciech Jacheć, doc. Andrzej Tomasik, prof. Damian Kawecki, prof. Celina Wojciechowska oraz prof. Beata Morawiec), 5 – tytuł profesora (prof.: Jan Wodniecki, Michał Tendera, Lech Poloński, Ewa Nowalany-Kozielska i Wojciech Jacheć). Specjalizację I i II st. z zakresu chorób wewnętrznych uzyskało łącznie około 50 osób a specjalizację z kardiologii około 40 osób. Pracownicy II Kat. i Klin. Oddz. Kardiologii pełnili odpowiedzialne funkcje w Uczelni, organizacjach i stowarzyszeniach naukowych: prof. Jan Wodniecki - prodziekan Wydz. Lekarskiego w Zabrzu i dziekan Wydz. Lekarskiego w Zabrzu, prof. Michał Tendera - prorektor ds. nauki, prezes ZG Pol. Tow. Kardiologicznego, od grudnia 1995 kierownik III Klin. Kardiologii Inst. Kardiologii ŚAM, w późniejszym okresie prezes Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, członek Centralnej Komisji ds. Stopnii i Tytułów, prof. Lech Poloński – od roku 1998 – kierownik II Katedry Oddziału Klinicznego Kardiologii w ŚCCS w Zabrzu, później prodziekan a następnie dziekan Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu. Wychowankowie kliniki obejmowali bezpośrednio stanowiska ordynatorów oddziałów kardiologicznych i wewnętrznych dr dr: Barbara Kuśnierz, Magdalena Krauze-Wielicka, Zdzisława Staśkiewicz-Rożek, Piotr Grychtoł, Piotr Kardaszewicz, Andrzej Strzelecki, Krzysztof Szczurek-Katański, Jan Żołna, Przemysław Wilczewski. To tutaj pracowali między innymi: prof. dr hab. med. Andrzej Lekston, prof. dr hab. med. Andrzej Ochała, dr hab. med. Lucyna Siemińska, śp. dr med. Anna Wycisk, dr dr med.: Elżbieta Adamowicz, Danuta Bodziony, Wanda Cabala, Gerard Bernardt, Danuta Pluta, Jerzy Foremny, Ala Foremny, Monika Rykaczewska-Czerwińska, Grażyna Jarosińska, Krzysztof Bara, Wiesław Danikiewicz, Władysław Lis, Jacek Szyguła, Piotr Walichiewicz, Krzysztof Wilczek, Marcin Fudal, późniejsi ordynatorzy: dr: Jan Frycz, Janusz Kaczmarzyk, Zbigniew Majcher, Władysław Pluta, Zbigniew Królikowski.
W II Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii wypracowano lub wdrożono na przestrzeni lat następujące metody diagnostyczno-terapeutyczne: leczenie trombolityczne w zawale serca, upowszechniono kardiologię inwazyjną i interwencyjną (pierwsze na Śląsku cewnikowanie serca, koronarografia, wszczepianie stymulatorów serca, w tym resynchronizujących i ICD, biopsję mięśnia serca, PCI, angiografię płucną, ablacje, przez żylne leczenie powikłań elektrostymulacji - usuwanie elektrod, implantacje podskórnych pomp infuzyjnych do ciągłego wlewu leku u chorych z tętniczym nadciśnieniem płucnym oraz przezskórną balonową plastykę tętnic płucnych u chorych z przewlekłym zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym), diagnostykę nieinwazyjną serca (badania wysiłkowe, echokardiograficzne, holterowskie, izotopowe, stymulacja przezprzełykowa).
Początkowo, wraz z rozwojem pracowni klinicznych, w tym Pracowni Hemodynamiki, Echokardiografii, Czynnościowej, Izotopowej i Holterowskiej, rozpoczęto badania naukowe nad chorobą wieńcową (leczenie fibrynolityczne i inwazyjne), kardiomiopatiami, przewlekłym sercem płucnym (we współpracy z Kliniką Chrób Płuc i Gruźlicy w Zabrzu) i niewydolnością serca.
Dzięki nawiązaniu współpracy z placówkami SUM, (między innymi histopatologiczną w ŚCCS, biologii molekularnej w Sosnowcu, biochemiczną w Zabrzu-Rokitnicy) obecnie kontynuowane są badania nad kardiomiopatiami i zapaleniem mięśnia sercowego, niewydolnością serca, chorobą wieńcową i nadciśnieniem płucnym. Dzięki współpracy ze szpitalami klinicznymi z Bazylei i Lozanny mamy zaszczyt uczestniczyć w międzynarodowych projektach badawczych w zakresie diagnostyki ostrych zespołów wieńcowych (APACE) i omdleń (Basel Syncope Evaluation Study: BASEL IX Study). W 2018 roku rozpoczęliśmy również współpracę polsko-japońską w zakresie problemów kardiologicznych związanych z zespołem kruchości. Kliniczny Oddział Kardiologiczny bierze również udział w wieloośrodkowych badaniach naukowych i terapeutycznych dotyczących niewydolności krążenia, leczenia zawału serca, zaburzeń rytmu, zapalenia mięśnia sercowego oraz nadciśnienia płucnego, uczestniczy w kilku ogólnopolskich i europejskich rejestrach chorób sercowo-naczyniowych. W Klinice odbywają się cykliczne zebrania szkoleniowe z zakresu podstawowych działów kardiologii.